Schriftlezingen Kerstnacht : Jesaja 9,1-3, 5-6, Psalm 96, Titus 2,11-14 en Lucas 2,1-14
Schriftlezingen Kerstmorgen: Jesaja 527-10, Psalm 98, Hebreeën 1,1-6 en Johannes 1,1-18
Voor het Kind van wie we in de Kerstnacht de geboorte vieren geldt eens te meer: dit Kind is niet alleen bewonderenswaardig, beminnenswaardig en uniek als mens, zoals wij allen, maar ook omdat Hij anders is dan alle andere mensen. Hij is ook de Heer, Hij is Gods Zoon. ‘Heden is U een Redder geboren’. Hij is Iemand aan wie we ons mogen toevertrouwen, die ons de hand reikt. Kerstmis is daarmee een moment van bezinning. Met een heel eenvoudig Kerstverhaal. Maar in dat verhaal zijn engelen en mensen, hemel en aarde verbonden En alles ademt harmonie in de stal van Bethlehem.
Het lied van de hemel en het lied van de aarde
Matteüs en lucas verMelden beiden dat Jezus in Bethlehem geboren is. Ze doen dit niet om historische informatie te geven, maar omdat Bethlehem de stad van David is en de profeet Micha in een ver verleden heeft gezegd dat uit Bethlehem een leider van Israël zou opstaan. Daarom is Bethlehem de stad van het Kerstfeest. Boven Bethlehem zingen ontelbare engelen het lied van de hemel ‘In de hemel glorie voor God en op aarde vrede voor de mensen die Hij liefheeft.
Vrede op aarde? Met Kerstmis 2025 zien we dat de vrede op aarde ver weg is, in ieder geval ver van Bethlehem. De stad op de Westbank is bijna geheel omsingeld door de acht meter hoge Westbank Barrière. Rond de stad verrijst de ene Israëlische kolonie na de andere. Vluchtelingenkampen worden de stad ingedrukt. Pelgrims en toeristen blijven weg. Veel christenen zijn geëmigreerd. Christenen en moslims lijden onder de Israëlische bezetting.
Wie met Kerstmis aan Bethlehem denkt, om niet van Gaza te spreken, heeft moeite het lied van de hemel uit zijn keel te krijgen. Hij denkt eerder aan het Lied van de Aarde van Gustav Mahler: ‘Lied vol kommer. Als de ellende nadert, liggen de tuinen van de zielen er verlaten bij. Donker is het leven, donker is de dood’.
En toch, moeten we wachten tot alle ellende voorbij is voordat we het Gloria kunnen zingen? In psalmen en negro-spirituals hebben mensen gezongen, tegen alle verdrukking, verdriet en wanhoop in. Gehavend en ontheemd beleefden ze zingend een moment van heling en verzoening. Zo zingt de Palestijnse zangeres Nai Barghouti haar ‘Hymne voor het vaderland’: ‘O mijn land, zo vol van goedheid, land van ballingen en tenten. Mijn volk blijft zingen tegen alle onrecht in. ‘O, mijn land, land van vrede’.
Hoe zal de situatie op 25 december 2025 in Bethlehem zijn, nu oorlog en chaos zijn neergedaald over Palestina en Israël? Een ding is zeker: wanneer de nachtmis gevierd kan worden, zal niets de christenen van Bethlehem ervan weerhouden te lezen uit de heilige boeken die ze van Israël ontvangen hebben. Niets zal hen weerhouden het lied van de hemel te zingen in solidariteit met alle Palestijnen, Oekraïners, Sudanezen en Birmanen die verlangen naar vrede en gerechtigheid: ‘In de hemel glorie voor God en op aarde vrede voor de mensen die Hij liefheeft’.
Jan Hulshof
Afbeelding: Hugo van der Goes, Portinari tryptiek (midden paneel), 1476-1478, Uffizi Florence
